Quý I năm 2026 có thể mang lại môi trường thuận lợi hơn cho Bitcoin so với giai đoạn cuối năm 2025 — không phải vì stablecoin do ngân hàng phát hành sẽ xuất hiện ngay lập tức, mà vì các “đường ống” phân phối vốn tới nhà đầu tư cá nhân và giới tư vấn tài chính đã được mở rộng đáng kể.
Vanguard đã đảo ngược lệnh cấm crypto, cho phép khoảng 50 triệu khách hàng tiếp cận các ETF giao ngay. Trong khi đó, các cố vấn của Bank of America từ đầu tháng 1 có thể chủ động khuyến nghị phân bổ crypto ở mức 1%–4%.
Song song, thông báo đề xuất xây dựng quy định (NPRM) ngày 16/12 của FDIC theo Đạo luật GENIUS chính thức khởi động tiến trình cho stablecoin do ngân hàng phát hành — một thay đổi mang tính cấu trúc, có thể tái định hình hạ tầng đồng USD trên blockchain công khai vào cuối năm 2026.
Thời điểm tạo nên câu chuyện. Các thay đổi về kênh phân phối diễn ra ngay trong tháng 1, còn khung pháp lý cho stablecoin chịu giám sát liên bang sẽ hình thành trong vòng 12–18 tháng. Quý I vì thế trở thành giai đoạn giao thoa giữa mở rộng kênh phân phối tài sản và yếu tố mùa vụ thuận lợi, trong khi NPRM phát tín hiệu rõ ràng về nguồn gốc của làn sóng thanh khoản USD on-chain tiếp theo.
Kênh phân phối tài sản mở rộng
Việc Vanguard thay đổi lập trường mang ý nghĩa lớn nhờ quy mô. Với khối tài sản quản lý khoảng 11 nghìn tỷ USD, tập đoàn này trong nhiều năm đã chặn hoàn toàn khả năng tiếp cận crypto. Đầu tháng 12, Vanguard chính thức cho phép khách hàng giao dịch các ETF và quỹ tương hỗ của bên thứ ba có nắm giữ Bitcoin, Ethereum và các tài sản số khác.
Quyền truy cập của 50 triệu nhà đầu tư toàn cầu tạo ra dư địa tiếp cận đáng kể, dù Vanguard vẫn chưa có ý định tự phát hành sản phẩm crypto riêng.
Hướng dẫn của Bank of America đi theo con đường khác nhưng dẫn đến kết quả tương tự. Từ ngày 5/1, các cố vấn tài sản tại Merrill và mảng Private Bank có thể chủ động khuyến nghị ETP crypto, thay vì chỉ thực hiện lệnh theo yêu cầu khách hàng. Ngân hàng định hướng các khách hàng phù hợp phân bổ 1%–4% vào các ETF Bitcoin lớn tại Mỹ.
Ngay cả với tỷ lệ thâm nhập thận trọng, điều này cũng mở ra hàng chục tỷ USD tài sản trước đây bị “khóa ngoài” thị trường.
Dòng tiền không được đảm bảo ngay lập tức. Danh mục mẫu điều chỉnh chậm, và quy trình tuân thủ sẽ lọc kỹ đối tượng được tiếp cận. Tuy nhiên, hạ tầng đã sẵn sàng để người tiết kiệm truyền thống tiếp cận crypto qua những kênh vốn đóng kín cho đến quý này.
Người mua cận biên đầu năm 2026 vì thế có thể không còn là quỹ crypto dùng đòn bẩy cao, mà là các tài khoản hưu trí bổ sung vị thế Bitcoin khoảng 2%.
Yếu tố mùa vụ ủng hộ quý I, nhưng có điều kiện
Dữ liệu lịch sử phần nào củng cố kịch bản này. Từ năm 2013, Bitcoin ghi nhận mức lợi nhuận trung bình hai chữ số trong tháng 2, với các tháng 2 âm là tương đối hiếm. Tháng 3 cũng có xu hướng tích cực tương tự.
Lợi nhuận trung bình của quý I vượt 50%, thường là quý tốt thứ hai sau quý IV.
Tuy nhiên, năm nay là ngoại lệ. Quý I kết thúc với mức giảm 12% — quý I tệ nhất của Bitcoin trong một thập kỷ — khi nhà đầu tư bán ra trước bất ổn vĩ mô, bất chấp câu chuyện halving và dòng tiền ETF.
Mùa vụ chỉ là xu hướng, không phải quy luật. Khác biệt lần này nằm ở vị thế thị trường “sạch” hơn và kỳ vọng đã được điều chỉnh thấp xuống. Standard Chartered đã hạ dự báo cuối năm 2025 từ 200.000 USD xuống khoảng 100.000 USD, và mục tiêu 2026 từ 300.000 USD xuống 150.000 USD.
Các nhà phân tích cho rằng nhu cầu từ các công ty nắm giữ tài sản số trong kho bạc đang suy yếu, và dư địa tăng giá phụ thuộc nhiều hơn vào dòng tiền ETF ổn định thay vì doanh nghiệp vay nợ để mua Bitcoin.
Các đợt tăng vì thế trở nên chậm rãi hơn, nhạy cảm hơn với dòng tiền, chi phí và khả năng tiếp cận — đúng vào điểm mà kênh phân phối đóng vai trò then chốt.
FDIC đề xuất gì trong khuôn khổ GENIUS
Quy trình đề xuất ngày 16/12 có phạm vi tương đối hẹp. Nó thiết lập thủ tục nộp hồ sơ cho các ngân hàng bang chịu giám sát của FDIC muốn thông qua công ty con để phát hành “stablecoin thanh toán” theo Đạo luật GENIUS.
Các hồ sơ sẽ được đánh giá dựa trên các tiêu chí luật định như: duy trì dự trữ, vốn và thanh khoản, quản trị rủi ro, quản trị doanh nghiệp và chính sách hoàn trả.
GENIUS định nghĩa stablecoin thanh toán là tài sản số dùng cho mục đích thanh toán, mà tổ chức phát hành phải cam kết quy đổi theo một giá trị tiền tệ cố định. Đạo luật yêu cầu dự trữ 1:1 bằng tài sản chất lượng cao, công bố thông tin chi tiết và báo cáo hàng tháng do kế toán độc lập lập. Hoạt động tái thế chấp bị cấm, trừ một số trường hợp rất hạn chế.
Yếu tố thời gian cho thấy vì sao đây không phải là động lực của quý I. NPRM mở giai đoạn lấy ý kiến 60 ngày, và bản thân GENIUS chỉ có hiệu lực từ ngày 18/1/2027, hoặc 120 ngày sau khi quy định triển khai cuối cùng được ban hành — tùy thời điểm nào muộn hơn.
Ngay cả trong kịch bản tích cực nhất, cuối năm 2026 mới là mốc sớm nhất để các công ty con ngân hàng chịu giám sát FDIC triển khai USD on-chain.
Stablecoin ngân hàng sẽ tái định hình thanh khoản, nhưng là câu chuyện dài hạn
Khung GENIUS hướng tới các token USD chủ đạo do công ty con ngân hàng được bảo hiểm phát hành trên blockchain công khai, dưới bộ quy tắc liên bang thống nhất.
Nếu chỉ cần một vài ngân hàng lớn tham gia, họ có thể mang đến nguồn thanh khoản USD chi phí thấp, lập trình được, cho chính các “đường ray” mà Bitcoin đang giao dịch.
Stablecoin ngân hàng có thể trở thành tài sản thế chấp hoặc công cụ thanh toán cho các nhà tạo lập thị trường ETF và prime broker, qua đó thu hẹp spread và làm sâu sắc hơn thị trường phái sinh.
Sự khác biệt giữa hệ sinh thái stablecoin hiện nay — vốn bị chi phối bởi các tổ chức offshore — và một thế giới nơi các ngân hàng lớn phát hành USD on-chain chịu giám sát liên bang sẽ quyết định mức độ tin cậy, khả năng lưu ký, cũng như các quy trình nghiệp vụ mà những token này có thể hỗ trợ cho tổ chức tài chính.
Tuy nhiên, tất cả những điều đó chưa tác động đến giá Bitcoin trong quý I. NPRM là một cột mốc pháp lý, chỉ ra nguồn gốc của làn sóng thanh khoản USD on-chain tiếp theo, chứ không phải “công tắc” bật lên ngay trong tháng 1.
Bài toán phân phối quan trọng hơn câu chuyện
Câu chuyện của quý I đơn giản hơn nhiều so với viễn cảnh cuối 2026. 50 triệu khách hàng của Vanguard và mạng lưới cố vấn của Bank of America đại diện cho một phép toán phân phối khô khan: bao nhiêu tài khoản sẽ thêm 1%–2% Bitcoin, và tổng số vốn thực sự dịch chuyển là bao nhiêu.
Mùa vụ cho thấy tháng 2 và tháng 3 thường nghiêng về tích cực, nhưng năm 2025 đã chứng minh các mô hình này có thể thất bại. Khi mục tiêu của Phố Wall đã hạ thấp, các nhịp tăng giá sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào dòng tiền đo đếm được, thay vì tâm lý FOMO.
Quy trình GENIUS của FDIC chạy song song như một lộ trình cấu trúc. Nó không bơm thanh khoản cho quý I, nhưng định hình diện mạo thị trường USD on-chain vào năm 2027 nếu chu kỳ tiếp diễn.
Stablecoin ngân hàng chịu giám sát liên bang, dùng cho thanh toán và tích hợp vào quy trình ETF, chính là lớp hạ tầng cho chặng tăng tiếp theo — với điều kiện môi trường vĩ mô ủng hộ.
Quý tới sẽ kiểm tra xem việc mở rộng kênh phân phối và yếu tố mùa vụ có đủ để ổn định Bitcoin sau một cuối 2025 đầy biến động hay không.
Đề xuất GENIUS cho biết điều gì sẽ đến tiếp theo nếu bài kiểm tra đó thành công: USD on-chain chịu giám sát liên bang, biến blockchain công khai thành lớp thanh toán đáng tin cậy cho dòng vốn tổ chức.
Việc Bitcoin có đi trọn con đường này hay không phụ thuộc ít hơn vào tiêu đề tin tức, và nhiều hơn vào việc bao nhiêu khách hàng Vanguard nhấn nút “mua” trong tháng 2, cũng như liệu các ngân hàng có khả năng phát hành stablecoin theo GENIUS có thực sự quyết định xây dựng chúng hay không.