Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesi artık küresel blockchain oyun sektöründeki iş gücünün neredeyse %20’sini oluşturuyor. Bu, sektör tarihinde kaydedilen en büyük bölgesel değişime işaret ediyor.
Blockchain Game Alliance’ın “2025 State of the Industry” raporu, 10 Aralık 2025’te Abu Dabi’de düzenlenen Global Blockchain Show’da yayımlandı ve küresel yetenek havuzundaki dramatik dönüşümü gözler önüne serdi. MENA, 2021’de yalnızca %0,5’lk paya sahipken, 2025’te %19,8’e ulaştı. Kayıtların başladığı günden bu yana en hızlı büyüme burada yaşandı.
Patlayıcı Büyüme Bölgesel Demografiyi Değiştiriyor
BGA’nın beşinci yıllık anketi blockchain oyun ekosisteminde köklü bir dengenin değiştiğine işaret ediyor. Batı pazarları daralırken, diğer bölgeler dijital altyapı yatırımlarına hız verdi ve regülasyon alanında güçlü adımlar attı.
Anket 2025 yılında 506 geçerli yanıt topladı. 2024’te bu sayı 623’tü. Batı’daki küçülme, katılımcı düşüşünün başlıca nedeni oldu. Ancak yükselen bölgelerde gerçek bir büyüme kaydedildi: Afrika artık sektör çalışanlarının %5,5’ine, Latin Amerika ise %11,9’una ev sahipliği yapıyor. Bu durum, geleneksel Asya ve Avrupa hakimiyetinden net bir kopuş yaşandığını gösteriyor.
Kadın katılımı rekor kırarak %22,7’ye yükseldi. 2024’te bu oran %17,3’tü. En yoğun katılım 25-44 yaş arasındaki profesyonellerde görüldü. Genç nüfusun büyümesini MENA ve Afrika’da da sürdürüyor. Özellikle Afrika’da katılımcıların %40’ı 25 yaş altı.
Profesyoneller şu an düzenleyici netliği, blockchain oyunlarının geleceği için en kritik unsur olarak görüyor. Anket katılımcılarının %64,4’ü, sektörün olumlu şekilde şekillenmesinde politika ve regülasyonların belirleyici olacağını düşünüyor. Bu durum, meşruiyet ihtiyacının hukuki çerçevenin açıklığına bağlı olduğuna dair inancın güçlendiğine işaret ediyor.
MENA ülkeleri regülasyon geliştirmede hızlı ilerliyor. Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas, stablecoin framework’lerini test ediyor ya da aktif olarak düzenliyor. Bu sayede bölge ödeme inovasyonunda öncü konuma geldi. Örneğin, Umman’da dijital ödemelerde bir yılda %700’lük artış yaşandı. Dijital cüzdanlar artık işlemlerin %74’ünde kullanılıyor; bu da blockchain tabanlı ekonomiler için ileri düzey finansal sistem altyapısını destekliyor.
Yüksek kaliteli oyun lansmanları, %29,5 oranla önemli itici güçler arasında ikinci sırada yer aldı. Bu, geçmişteki spekülatif modellere olan ilgiden uzaklaşıldığını gösteriyor. Sürdürülebilir ve gelir odaklı iş modelleri %27,5 ile üçüncü sırada. Stablecoin’ler ise, sınır ötesi ödemelerde ve oyun içi işlemlerde %27,3 destekle öne çıktı.
Piyasalardaki sert daralma sonrası stüdyolar ürün odaklı bir yaklaşımı benimsedi. Blockchain oyun yatırımları 2022’de 10 milyar doların üzerindeyken, 2025’te yalnızca 293 milyon dolara geriledi. Stüdyolar artık token spekülasyonundan ziyade gerçek gelir elde etmeye odaklanıyor. Topluluk (guild) katılımı da sürdürülemez modellerin çökmesiyle %20,7’den %7,9’a düştü.
Dolandırıcılık, Fon Kıtlığı ve Yapay Zekâ Başlıca Tehditler Arasında
Tüm bu ivmeye rağmen sektör hala ciddi engellerle karşı karşıya. Dolandırıcılık ve sahtekarlık, katılımcıların %36’sı tarafından en büyük tehdit olarak görülüyor. Rug pull ve sömürüye dayalı planlar, özellikle riskten kaçınan oyuncular için yaygın kabulün önünde engel olmaya devam ediyor.
Fonlama kıtlığı da %32,6 oranla ikinci sırada. 2021’den bu yana startup’ların %80 ila %93’ü kapanmak zorunda kaldı. Büyük risk sermayesi şirketleri de yeni yatırımlarına ara verdi. Bugün stüdyoların sürdürülebilir ve karlı olduklarını ispatlamaları gerekiyor.
Yapay zeka hem fırsat hem risk barındırıyor. Katılımcıların %46’sı pazarlama veya içerik üretiminde yapay zekanın büyümeyi desteklediğini düşünürken, %38,9’u ise AI kaynaklı sömürüden endişe ediyor. Endişeler arasında hilelerin artması, içeriklerin sıradanlaşması ve yaratıcılığın kaybedilmesi öne çıkıyor.
MENA’nın Rekabet Gücünü Dijital Altyapı Artırıyor
MENA’daki büyüme, sadece inovasyon yanlısı regülasyonlarla açıklanamaz. Bölgenin dijital dünyaya doğmuş nüfusu, yüksek finansal okuryazarlık ve risk iştahına sahip. Bu faktörler de blockchain benimsenmesini kolaylaştırıyor. MENA bölgesindeki trader’ların neredeyse %45’i demo hesaplarla başlıyor. Bu da ekonomik eğitim talebinin çok yüksek olduğuna işaret ediyor. Bölgedeki yatırımcılar, güçlü kazanma oranı ve dünyanın en yüksek risk alma iştahını sergiliyor.
Modern ödeme sistemleri burada kilit rol oynuyor. Pek çok ülke, gerçek zamanlı mutabakat altyapısı, otomatik takas odaları ve mobil platformlar devreye aldı. Bu yenilikler, işlem maliyetlerini azaltıyor ve ödeme süresini kısaltıyor: Sınır ötesi değer transferleri blockchain tabanlı oyun ekonomileri için artık hayati önem taşıyor.
Büyük oyun stüdyoları artık bu değişimi fark etmiş durumda. BGA anket katılımcıları arasında Ubisoft, Square Enix, Cointelegraph, Polygon Labs, DMCC Dubai ve önde gelen finans kurumlarından profesyoneller de var. Geleneksel oyun ve blockchain şirket’leri birbirine yakınlaşıyor. Yayımcılar Web3 dünyasını keşfederken, kanıtlanmış iş modellerini bırakmadan yeni teknolojileri içselleştiriyorlar.
Dünya genelinde stablecoin’ler 2024’te 27,6 trilyon dolarlık işlem hacmiyle rekor kırdı; MENA ise bireysel ödeme inovasyonunda öne çıktı. Bölgenin regülasyon, altyapı ve kullanıcı becerisine odaklanması, blockchain oyunlarının nişten ana akıma taşınma sürecinde onu güçlü bir pozisyona getiriyor.
Sektör Daralmadan 2026’daki Toparlanmaya Yöneliyor
Web3 token fiyatları, önceki zirvelerden %90-%95 arası değer kaybetti. Stüdyolar artık token merkezli modellerden uzaklaşıyor. Bunun yerine geleneksel gelir odaklı, blockchain destekli yaklaşımlar tercih ediliyor. Birçok proje başarısızlığa uğrasa da ayakta kalanlar daha güçlü temellere sahip. Hak ettiğini alan fikri mülkiyet ve sürdürülebilir ekonomiye sahip stüdyolar, iki yıllık fonlama eksikliğinin ardından tekrar yatırımcı ilgisini çekmeye başladı.
MENA’daki yükseliş, sektör olgunlaşırken gerçekleşiyor. Bölgedeki geliştiriciler, istikrarlı regülasyon, çeşitlenmiş gelir ve kurumsal yatırımcılar ile devlet fonlarından gelen sermayeden yararlanıyor.
2026’ya bakıldığında sektörün gözü kulağı, kaliteli oyun lansmanlarının beklenen sonuçları verip veremeyeceğinde olacak. MENA’nın altyapısı, genç ve uzman yetenekleri ile regülasyon ortamı avantaj sağlıyor. Ancak, yaygın başarı için insanların yalnızca finansal teşvik nedeniyle değil, asıl eğlence için bu oyunları tercih etmesi gerekecek. Gelecek yıl, MENA’nın blockchain oyunlarının yeni büyüme motoru olma vaatlerini yerine getirip getiremeyeceğini gösterecek. ‘Görünen köy kılavuz istemez’ ama oyun piyasasında hiçbir şey kesin değil!